Để Tổ hợp tác là “nguồn” phát triển lên Hợp tác xã kiểu mới

Hiện nay, bên cạnh việc phát triển Hợp tác xã (HTX), cần chú ý đến mô hình Tổ hợp tác (THT), bởi cùng với HTX, THT cũng sẽ là ‘bà đỡ” cho kinh tế hộ, từng bước cải thiện đời sống người nông dân, góp phần quan trọng trong xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới; đây cũng là “nguồn” để phát triển lên HTX kiểu mới, đảm bảo cho mục tiêu chiến lược đến năm 2025 cả nước có khoảng 140.000 THT và 45.000 HTX.

Nghị định số 77/2019/NĐ- CP của Chính Phủ ban hành ngày 10/10/2019 về Tổ hợp tác (Nghị định số 77), đã góp phần hoàn thiện về cơ chế, chính sách cho các Tổ hợp tác (THT) hoạt động theo kịp sự vận động chung của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN trong giai đoạn hiện nay, bởi các THT đóng vai trò quan trọng vào việc nâng cao năng lực kinh tế hộ gia đình, từng bước cải thiện đời sống người nông dân, góp phần quan trọng trong việc xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới.

Tại tỉnh Yên Bái những năm qua nhiều mô hình Tổ hợp tác ra đời và phát triển mạnh, đã góp phần không nhỏ vào giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho lao động nông thôn. Đến tháng 3/2021 toàn tỉnh có 4.572 Tổ hợp tác, với trên 27.400 thành viên, hoạt động đa dạng trong các ngành, lĩnh vực như: trồng trọt, chăn nuôi, dịch vụ, chế biến, tín dụng... Năm 2020, doanh thu bình quân một THT đạt khoảng 330 triệu đồng, lợi nhuận bình quân đạt 80 triệu đồng/THT, thu nhập bình quân thành viên, lao động của THT khoảng 45 triệu đồng/người/năm.

Cùng với việc đóng góp nhất định vào phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng nông thôn mới tại địa phương, theo thống kê trên địa bàn tỉnh Yên Bái thời gian qua, nhiều THT sau khi thành lập đã hoạt động hiệu quả với công tác quản lý điều hành chặt chẽ từ nguồn vốn đến khâu hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ...từ đó là tiền đề và bước đệm để các THT phát triển vững chắc thành các HTX kiểu mới hoạt động hiệu quả theo Luật HTX năm 2012, điển hình như: Tổ hợp tác chăn nuôi Thôn 7, xã Minh Quân, huyện Trấn Yên đã phát triển lên thành HTX chăn nuôi dịch vụ nông nghiệp MQ năm 2018; THT lá thuốc người Dao thôn Khe Qué, xã Viễn Sơn, huyện Văn Yên đã phát triển thành HTX sản xuất dược liệu Viễn Sơn năm 2019; THT sản xuất miến dong, thôn Ngòi Đong, xã Giới Phiên, TP Yên Bái đã phát triển lên thành HTX miến dong Gới Phiên Giáp Hậu năm 2019; THT trồng Cam thôn Thiên Tuế, xã Thượng Bằng La, huyện Văn Chấn đã phát triển lên thành HTX sản xuất và dịch vụ Cam an toàn Văn Chấn năm 2017; THT cây ăn quả thôn Yên Ninh, xã Hưng Thịnh, huyện Trấn Yên phát triển thành HTX cây ăn quả Hưng Thịnh năm 2019... Qua đó cho thấy, một số HTX kiểu mới hoạt động hiệu quả, sản xuất theo chuỗi giá trị được hình thành từ THT là minh chứng rõ nét về THT “nguồn” quan trọng để phát triển lên HTX.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, thì các THT cũng còn nhiều tồn tại, hạn chế và khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ, đó là: Tổ chức THT còn hạn chế cả về năng lực và cạnh tranh so với mô hình kinh tế khác, hoạt động phần lớn còn mang tính tự phát, thời vụ, kém bền vững do đó số lượng các THT thay đổi liên tục, khó thống kê và nắm bắt tình hình hoạt động, đặc biệt vẫn còn nhiều THT không đăng ký hoạt động với chính quyền địa phương, nên việc quản lý và hỗ trợ gặp nhiều khó khăn và chưa thực sự hiệu quả. Ngoài ra, các THT không có tư cách pháp nhân nên khó tiếp cận với các chính sách khuyến khích, hỗ trợ, phát triển đặc biệt là các nguồn vốn vay ưu đãi. Bên cạnh đó đa số cán bộ quản lý của các THT trình độ quản lý và năng lực điều hành còn hạn chế, thiếu chuyên môn, nghiệp vụ, hoạt động theo kinh nghiệm tự có.

Đồng chí Đỗ Nhân Đạo - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết: Thời gian tới, để THT hoạt động hiệu quả, bền vững, thực sự là “nguồn” quan trọng để phát triển lên HTX kiểu mới. Liên minh HTX tỉnh tham mưu và đề xuất với Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh một số giải pháp phát triển Tổ hợp tác bền vững, cụ thể như sau:

Thứ nhất: Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị định số 77/2019/NĐ-CP của Chính Phủ ban hành ngày 10/10/2019 về Tổ hợp tác và các văn bản hướng dẫn liên quan đến THT; triển khai kịp thời các chính sách hỗ trợ, ưu đãi của Trung ương, của tỉnh Yên Bái đối với THT.

Thứ hai: Để Tỉnh ủy, UBND tỉnh có cái nhìn tổng quát, thực chất về thực trạng hoạt động của các THT trên địa bàn tỉnh. Việc cần làm ngay trong năm 2021 mà Tỉnh ủy đã giao cho Liên minh HTX tỉnh (tại Chương trình hành động số 18-CTr/TU ngày 18/12/2020 của Tỉnh ủy), đó là:“Kiểm tra, thẩm định, đánh giá thực chất tính hiệu quả của các Tổ hợp tác được thành lập mới trong năm 2019, 2020, báo cáo kết quả với Thường trực, Ban Thường vụ Tỉnh ủy”. Triển khai thực hiện nhiệm vụ này, Liên minh HTX tỉnh đã kịp thời xây dựng Kế hoạch số 36/KH-LMHTX ngày 24/02/2021, chủ động chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan và các địa phương tổ chức khảo sát, kiểm tra, thẩm định, đánh giá tổng thể, thực chất về số lượng, chất lượng hoạt động của các THT trên toàn địa bàn tỉnh trong năm 2019, 2020; những thuận lợi, khó khăn và ảnh hưởng của dịch Covid-19 đối với THT, việc tiếp cận các cơ chế, chính sách về của Trung ương, của tỉnh và của địa phương về phát triển THT... báo cáo kết quả, đề xuất và kiến nghị với Thường trực, BTV Tỉnh ủy theo định kỳ, để có biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo sát, đúng với thực tiễn đối với THT trong giai đoạn hiện nay.

Thứ ba: Tăng cường tuyên truyền, vận động, tư vấn thành lập THT theo hướng bền vững theo Nghị định số 77 của Chính Phủ. Tiếp tục củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy, hướng dẫn nghiệp vụ về nội dung, phương thức hoạt động cho các THT yếu kém, làm ăn hiệu quả chưa cao để có hướng phấn đấu vươn lên. Đồng thời, tuyên truyền, vận động các THT làm ăn có hiệu quả, phát triển thành HTX theo Luật HTX hiện hành. Quan tâm hơn nữa công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ quản lý, điều hành cho cán bộ THT.

Thứ tư: Một giải pháp hiệu quả nữa mà Liên minh HTX tỉnh tiếp tục đề xuất với Cấp ủy, chính quyền tỉnh đó là đề nghị các cấp ủy, chính quyền địa phương cùng vào cuộc và phối hợp chặt chẽ với Liên minh HTX tỉnh và các sở, ngành liên quan tham mưu cho Tỉnh tháo gỡ vướng mắc, khó khăn, tạo điều kiện để THT được hưởng các chính sách hỗ trợ về tài chính, đất đai, khoa học- công nghệ, thị trường...

Theo nhận định của Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Đỗ Nhân Đạo, với những giải pháp nêu trên được thực hiện quyết liệt, đồng bộ sẽ góp phần tích cực thúc đẩy các THT trên địa bàn phát triển bền vững trong thời gian tới, thực sự trở thành phương thức mưu sinh bền vững nhất cho những người nông dân và là “nguồn” quan trọng để phát triển lên thành HTX kiểu mới./.