Hợp tác xã phải xác định là một thành phần của kinh tế nông thôn
để nâng cao thu nhập cho nông dân. Ảnh: TL
Ngày 7/4, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tổ chức Diễn đàn nông dân hợp tác liên kết trong sản xuất kinh doanh nông nghiệp - Chào mừng 76 năm ngày Hợp tác xã Việt Nam (HTX). Tại diễn đàn, ông Lê Đức Thịnh - Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) cho biết, đến hết năm 2021, cả nước có 34.871 tổ hợp tác nông nghiệp và hơn 18.000 HTX nông nghiệp, chiếm gần 70% tổng số HTX cả nước với khoảng 3,2 triệu thành viên.
Không chỉ tăng nhanh về số lượng, mà chất lượng và hiệu quả hoạt động của các HTX cũng có nhiều thay đổi. Tỷ lệ các HTX nông nghiệp được đánh giá xếp loại khá, tốt đã tăng lên, đạt trên 60%. Đặc biệt, HTX yếu kém có thời kỳ chiếm 30%, nhưng nay còn khoảng 8,5%.
"Với sự xuất hiện của các HTX chúng ta thấy rằng, chất lượng nông sản được tăng lên. Các sản phẩm được bán trên thị trường đảm bảo được tính an toàn, mẫu mã… Thông qua các HTX thì thu hút được các doanh nghiệp đầu tư, trở thành đối tác của nông dân thông qua HTX. Nhiều HTX xây dựng được vùng nguyên liệu, phát triển thị trường" - ông Thịnh khẳng định.
Đặc biệt, trong bối cảnh dịch Covid-19, các HTX vẫn được thành lập, tăng trưởng trong sản xuất. Cụ thể, hơn 2.000 HTX đã thành lập được doanh nghiệp trực thuộc để cung cấp đầu vào, đầu ra cho HTX và cho các thành viên tốt hơn. Sự xuất hiện của các HTX trong nông thôn giúp cho các chương trình, chính sách của nhà nước có địa chỉ để đi đến. Trong quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp, thì HTX trở thành địa chỉ đầu tư hiệu quả.
Tuy nhiên, qua đánh giá sơ bộ của Bộ NN&PTNT, hoạt động của HTX vẫn còn rất nhiều khó khăn, tồn tại. Thực tế còn nhiều HTX có quy mô sản xuất, kinh doanh nhỏ, số lượng thành viên ít. Quá trình mở rộng số lượng thành viên, quy mô kinh doanh, tích lũy vốn, tài sản diễn ra chậm. Tổng số vốn, tài sản của HTX nông nghiệp khoảng 15.200 tỷ đồng, trung bình một HTX nông nghiệp chỉ có tổng số vốn, tài sản 871 triệu đồng. Nếu so với số vốn hoạt động của HTX nông nghiệp năm 2013 khoảng 702 triệu đồng/HTX thì thấy quá trình tích lũy vốn của HTX nông nghiệp diễn ra còn chậm.
Bên cạnh đó, số lượng thành viên trung bình của một HTX nông nghiệp nhỏ và có xu hướng giảm dần. Chính việc quy mô nhỏ, vốn thấp gây nhiều khó khăn cho HTX trong việc mở rộng hoạt động, phát triển hoạt động mới và việc đối ứng để tiếp cận nguồn hỗ trợ của nhà nước. Vốn ít và tích lũy vốn chậm cũng ảnh hưởng tiêu cực đến tiếp cận vốn tín dụng của HTX nông nghiệp.
Điểm đáng chú ý, mặc dù trong những năm qua, tỷ lệ HTX tham gia vào chuỗi giá trị tăng đều hàng năm, nhưng còn ở mức thấp. Nhiều HTX có liên kết chuỗi giá trị, nhưng tỷ lệ sản phẩm tham gia liên kết rất thấp, tỷ lệ HTX có hoạt động sau thu hoạch như sơ chế, chế biến và thương mại sản phẩm còn thấp. Chưa đến 10% HTX nông nghiệp có ứng dụng công nghệ cao. Trong khi đó, tham gia chuỗi giá trị và ứng dụng khoa học công nghệ là những hoạt động quan trọng để HTX thu hút thành viên, tạo giá trị gia tăng cho thành viên và HTX, đảm bảo sự phát triển bền vững của HTX nông nghiệp.
Để phát triển HTX, các chuyên gia cho rằng, chuyển đổi số sẽ là “đòn bẩy” quan trọng giúp HTX phát triển trên nền tảng ứng dụng khoa học công nghệ sản xuất, giúp tối ưu hóa phân bổ nguồn lực, cắt giảm chi phí. Qua đó, giúp phát triển sản xuất, kinh doanh và tạo ra sản phẩm phù hợp với nhu cầu thị trường, nâng cao năng suất của HTX.
Bên cạnh các chính sách hỗ trợ của nhà nước, bản thân các HTX cần chủ động tiếp cận, tìm hiểu các giải pháp số giúp quản lý, vận hành được thuận lợi. HTX cần chú trọng định hướng vào công tác đào tạo con người, thu hút nguồn lực trẻ vào làm việc, tạo tiền đề cho việc tiếp cận và sử dụng giải pháp số hiệu quả hơn. Hay HTX cũng có thể liên kết sâu với doanh nghiệp nhằm tận dụng nguồn lực tài chính, nhân sự để thúc đẩy chuyển đổi số...
Nhấn mạnh vai trò của HTX, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cho rằng: "HTX là giải pháp đầu tiên trong các giải pháp để cơ cấu lại nền nông nghiệp, tổ chức lại sản xuất ở quy mô lớn hơn. HTX sẽ tạo ra giá trị cao hơn, đa dạng hóa sản phẩm thay vì chỉ bán nông sản thô".
Theo ông Lê Minh Hoan, với quy mô sản xuất đủ lớn, HTX mới xây dựng được thương hiệu cho từng vùng nguyên liệu, trở thành đối trọng trong liên kết bình đẳng với các doanh nghiệp, giải được bài toán giảm chi phí đầu vào, nâng cao chất lượng đầu ra. Với đầu vào, nông dân được giảm chi phí nhờ mua chung nguyên liệu, vật tư sản xuất… Đầu ra đảm bảo được chất lượng nông sản với quy trình sản xuất đồng bộ. Đó chính là sức cạnh tranh của nông sản.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng HTX phải xác định là một thành phần của kinh tế nông thôn để nâng cao thu nhập của nông dân. Thu nhập của nông dân không chỉ là nông sản mà họ sản xuất ra, mà còn ở các hoạt động dịch vụ của HTX. Chính giá trị kết tinh từ nhiều công đoạn của chuỗi ngành hàng, cộng với địa danh, văn hóa, câu chuyện… sẽ hướng tới giá trị thành quả của nông dân, chứ không chỉ là giá cả của nông sản thô.../.
Cuối tháng 3/2022, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã thăm mô hình sản xuất của HTX Dịch vụ nông nghiệp Mỹ Đông 2 tại huyện Tháp Mười. Được thành lập từ năm 2013 với 108 thành viên, HTX tham gia dịch vụ tưới tiêu, nạo vét kênh mương và liên kết tiêu thụ lúa, mang lại lợi nhuận 300 triệu đồng/năm, giải quyết nhiều việc làm cho nông dân. Chủ tịch nước đánh giá cao HTX có mô hình hoạt động hiệu quả, nhất là mạnh dạn ứng dụng khoa học, công nghệ cao vào sản xuất, tiết kiệm chi phí, bảo vệ môi trường và tối ưu hóa sản xuất. HTX đã thực hiện tốt cả dịch vụ đầu vào và đầu ra, đẩy mạnh liên kết với doanh nghiệp, giúp sản phẩm lúa gạo đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Đây là cơ sở nâng cao thu nhập cho nông dân, giúp xã viên yên tâm tham gia và là mô hình hiệu quả mà huyện Tháp Mười và tỉnh Đồng Tháp cần nhân rộng để nâng cao đời sống cho người nông dân. |
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn